Τι αλλάζει στις εργασιακές σχέσεις με την Πράξη Νομοθετικού́ Περιεχομένου της 20-3-2020 (ΦΕΚ Α’ 68/20-3-2020), την Υπ. Αριθ. Α.1054 απόφαση Υπ.Οικ. (ΦΕΚ β ́/950/21-3-2020) και την υπ’ αριθ. 12998/232 Κ.Υ.Α. (ΦΕΚ β ́/1078/28-3-2020)

Με τις σχετικές νομοθετικές πράξεις, προβλέφθηκε απαγόρευση απολύσεων, επιδοτούμενη αναστολή συμβάσεων εργασίας, ενδο-ομιλικη μεταφορά προσωπικού και εκ περιτροπής απασχόληση με διαδικασίες «fast track».

Πιο συγκεκριμένα:

Α. ΜΕΤΡΑ ΓΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΠΟΥ ΑΝΑΣΤΕΛΛΟΥΝ ΤΗΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥΣ ΚΑΙ ΓΙΑ ΠΛΗΤΤΟΜΕΝΕΣ

1. ΔΥΝΗΤΙΚΗ ΑΝΑΣΤΟΛΗ ΕΡΓΑΣΙΑΚΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΠΟΥ ΠΛΗΤΤΟΝΤΑΙ ΔΙΧΩΣ ΝΑ ΕΧΕΙ ΑΠΑΓΟΡΕΥΤΕΙ Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥΣ ΜΕ ΚΥΒΕΡΝΗΤΙΚΗ ΑΠΟΦΑΣΗ

Επιχειρήσεις-εργοδότες του ιδιωτικού́ τομέα, που πλήττονται σημαντικά́, λόγω των αρνητικών συνέπειων του φαινομένου του κορωνοϊού́-COVID 19, δίχως να έχει απαγορευτεί́ η λειτουργία τους με κυβερνητική́ απόφαση, δύνανται να αναστείλουν τις συμβάσεις εργασίας μέρους ή του συνόλου του προσωπικού́ τους που εργάζονται σε αυτούς κατά́ την 21/3/2020 και για συνεχόμενο ανέκκλητο χρονικό́ διάστημα σαράντα πέντε (45) ημερολογιακών ημερών, προκειμένου να προσαρμοστούν οι λειτουργικές ανάγκες τους στο δυσμενές περιβάλλον που δημιουργείται.

Συμβάσεις εργασίας εργαζομένων με σύμβαση εξαρτημένης εργασίας ορισμένου χρόνου, που δεν έχουν λήξει μέχρι την 21/3/2020 μπορούν να τίθεται σε αναστολή́. Μετά το πέρας του διαστήματος της αναστολής, η σύμβαση εργασίας συνεχίζεται για τον συμφωνηθέντα χρόνο που υπολείπεται μετά́ την ολοκλήρωση του χρόνου της αναστολής τους.

Οι επιχειρήσεις - εργοδότες που αναστέλλουν τις συμβάσεις εργασίας μέρους των εργαζομένων τους δύνανται για τους υπολοίπους εργαζομένους να κάνουν χρήση, των προβλέψεων της ανωτέρω Π.Ν.Π., δηλαδή́ ορισμό́ προσωπικού́ ασφαλούς λειτουργίας ή και μεταφορά́ προσωπικού́ σε επιχειρήσεις εντός του ιδίου ομίλου, όπως αυτά τα μέτρα θα αναλυθούν κατωτέρω.

Προϋποθέσεις εφαρμογής του μέτρου:

α) Άσκηση επιχειρηματικής δραστηριότητας σε κλάδο, που έχει οριστεί από το Υπουργείο Οικονομικών, βάσει Κ.Α.Δ κύριας δραστηριότητας, ως κλάδος πληττόμενος από την εξάπλωση του κορωνοϊού COVID-19.

β) Η εφαρμογή́ του μέτρου της αναστολής πρέπει να λάβει χώρα έως την 20/4/2020 και συγκεκριμένα μέχρι ένα (1) μηνά από́ την ημερομηνία δημοσίευσης της ανωτέρω Π.Ν.Π., δηλαδή́ από́ 21/3/2020 μέχρι και την 20/4/2020, προκειμένου να προσαρμοστούν οι λειτουργικές ανάγκες τους στο δυσμενές περιβάλλον που δημιουργείται.

γ) Οι εργοδότες που κάνουν χρήση της ρύθμισης απαγορεύεται να προβούν σε καταγγελία των συμβάσεων εργασίας για το σύνολο του προσωπικού τους , επί ποινή ακυρότητας της καταγγελίας.

δ) Οι επιχειρήσεις-εργοδότες που κάνουν χρήση της ανωτέρω ρύθμισης, υποχρεούνται, μετά́ τη λήξη του χρόνου της αναστολής των συμβάσεων εργασίας του προσωπικού́ τους, να διατηρήσουν, για χρονικό́ διάστημα ίσο με εκείνο της αναστολής (δηλαδή́ για 45 ημέρες), τον ίδιο αριθμό́ θέσεων εργασίας που σημαίνει, όπως διευκρινίζει η σχετική ΚΥΑ, τους ίδιους εργαζόμενους και με τους ίδιους όρους εργασίας κατά́ την 21/3/2020, οπότε και μπορεί́ να κάνει χρήση του εν λόγω μέτρου. Στην έννοια του ίδιου αριθμού́ θέσεων εργασίας δεν συμπεριλαμβάνονται οι αποχωρούντες οικειοθελώς από́ την εργασία τους, οι αποχωρούντες λόγω συνταξιοδότησης, καθώς και οι εργαζόμενοι ορισμένου χρόνου των οποίων η σύμβαση εργασίας λήγει μετά τη λήξη της αναστολής (υπενθυμίζεται ότι η σύμβαση εργασίας ορισμένου χρόνου, συνεχίζεται για τον συμφωνηθέντα χρόνο που υπολείπεται μετά́ την ολοκλήρωση του χρόνου της αναστολής τους).

2. ΑΠΑΓΟΡΕΥΣΗ ΚΑΤΑΓΓΕΛΙΑΣ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΟΠΟΙΩΝ Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΕΧΕΙ ΑΠΑΓΟΡΕΥΤΕΙ ΜΕ ΚΥΒΕΡΝΗΤΙΚΗ ΑΠΟΦΑΣΗ

Όπως ρητώς προβλέπεται στην σχετική Π.Ν.Π., οι επιχειρήσεις-εργοδότες, που τελούν σε αναστολή της επιχειρηματικής τους δραστηριότητας, κατόπιν εντολής δημόσιας αρχής (απαγόρευση λειτουργίας), και για όσο χρονικό διάστημα διαρκούν τα μέτρα αντιμετώπισης του κορωνοϊού COVID-19, υποχρεούνται να μην προβούν σε μειώσεις προσωπικού με καταγγελία των συμβάσεων εργασίας. Σε περίπτωση πραγματοποίησής τους, οι καταγγελίες αυτές τυγχάνουν άκυρες. Στη διάταξη αυτή χορηγήθηκε ισχύς αναδρομικής εφαρμογής από 18-3-2020 και άρα καταλαμβάνει και καταγγελίες συμβάσεων εργασίας που έγιναν από 18 έως 20 Μάρτιου 2020.

Στις επιχειρήσεις αυτές, οι συμβάσεις εργασίας των εργαζομένων τελούν σε αναστολή́, για όσο χρονικό́ διάστημα ισχύει η εντολή́ της δημοσίας αρχής, για απαγόρευση της επιχειρηματικής τους δραστηριότητας.

Οι συμβάσεις εργασίας εργαζομένων με σύμβαση εξαρτημένης εργασίας ορισμένου χρόνου που λήγουν μετά την απαγόρευση της επιχειρηματικής δραστηριότητας αυτών των επιχειρήσεων - εργοδοτών, τίθενται σε αναστολή́. Μετά το πέρας του διαστήματος της αναστολής, η σύμβαση εργασίας συνεχίζεται για τον συμφωνηθέντα χρόνο που υπολείπεται.

Άδειες άνευ αποδοχών που έχουν συμφωνηθεί́, μεταξύ́ εργαζομένων και επιχειρήσεων - εργοδοτών, των οποίων η επιχειρηματική́ δραστηριότητά τους έχει ανασταλεί́ με εντολή́ δημοσίας αρχής, αίρονται αυτοδικαίως. Οι συμβάσεις αυτών των εργαζομένων τελούν σε αναστολή́ και είναι δικαιούχοι της αποζημίωσης ειδικού́ σκοπού́.

3. ΕΚΤΑΚΤΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ

Δικαιούνται :

α) οι εργαζόμενοι επιχειρήσεων που έπαυσε υποχρεωτικά́ η λειτουργία τους με κυβερνητική́ απόφαση, εφόσον δεν έχουν άλλη σύμβαση εξαρτημένης εργασίας σε άλλον εργοδότη.

β) οι εργαζόμενοι σε πληττόμενες επιχειρήσεις, που προχώρησαν σε αναστολή των συμβάσεων εργασίας τους, εφόσον δεν έχουν άλλη σύμβαση εξαρτημένης εργασίας σε άλλον εργοδότη.

γ) εργαζόμενοι, των οποίων η σύμβαση εργασίας έχει λυθεί από 1ης Μαρτίου 2020 έως 20 Μαρτίου 2020, είτε με καταγγελία από τον εργοδότη είτε με οικειοθελή αποχώρηση από τους ίδιους.

Η ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ για τη λήψη της αποζημίωσης, θα γίνεται ηλεκτρονικά και θα περιλαμβάνει τα εξής βήματα:

α) Υποβολή Υπεύθυνης Δήλωσης περί́ αναστολής σύμβασης ή περί́ απαγόρευσης λειτουργίας από τον Εργοδότη στο Π.Σ. ΕΡΓΑΝΗ. Στη Υπεύθυνη Δήλωση αυτή, ο εργοδότης θα δηλώνει τους εργαζόμενους, των οποίων οι συμβάσεις εργασίας τελούν σε αναστολή́, καθώς και τους εργαζόμενους, των οποίων η σύμβαση εργασίας έχει λυθεί, από 1ης Μαρτίου 2020 έως 20 Μαρτίου 2020, είτε με καταγγελία από τους ίδιους, είτε με οικειοθελή αποχώρηση του εργαζόμενου.

β) Γνωστοποίηση της υποβληθείσας στο Π.Σ. ΕΡΓΑΝΗ Υπεύθυνης δήλωσης, εγγράφως ή ηλεκτρονικά, στον εργαζόμενο. Η γνωστοποίηση πρέπει να γίνεται την ίδια ημέρα με την υποβολή της Υπεύθυνης Δήλωσης στο Π.Σ. Εργάνη και να αναφέρεται σε αυτήν ο αριθμός πρωτοκόλλου καταχώρισης της πράξης υποβολής της Υπεύθυνης Δήλωσης.

γ) Μετά την ανωτέρω γνωστοποίηση, οι δικαιούχοι - εργαζόμενοι, θα υποβάλλουν υπεύθυνη δήλωση σε ειδική ηλεκτρονική πλατφόρμα του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων.

4. ΕΙΔΙΚΕΣ ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΗΛΕΡΓΑΣΙΑ

1. Εργαζόμενοι με τηλεργασία σε πληττόμενες επιχειρήσεις - εργοδότες, βάσει ΚΑΔ κύριας δραστηριότητας ή δευτερεύουσας βάσει των ακαθάριστων εσόδων έτους 2018, δεν είναι δικαιούχοι της αποζημίωσης ειδικού́ σκοπού́.

2. Επιχειρήσεις - εργοδότες δύνανται να καταβάλλουν στους εργαζομένους τους δικαιούχους της αποζημίωσης ειδικού́ σκοπού́, επιπλέον ποσό́, και σε κάθε περίπτωση μέχρι του ποσού́ των μεικτών καταβαλλομένων αποδοχών τους, εξ ελευθεριότητας. Για το επιπλέον ποσό́ αυτό́, υποβάλλεται ΑΠΔ και καταβάλλονται οι ασφαλιστικές εισφορές που αντιστοιχούν στο επιπλέον ποσό́ αυτό́, οι οποίες αφαιρούνται από́ την υποχρέωση κάλυψης τους από́ τον κρατικό́ προϋπολογισμό́.

3. Κατ’ εξαίρεση οι πληττόμενες επιχειρήσεις-εργοδότες, δύνανται να συμφωνήσουν με τους εργαζομένους τους, των οποίων οι συμβάσεις εργασίας τους τελούν σε αναστολή́ και είναι δικαιούχοι αποζημίωσης ειδικού́ σκοπού́, την παροχή́ εργασίας με τηλεργασία, μόνο για πρόσκαιρες ανάγκες της επιχείρησης. Η παρεχόμενη αυτή́ εργασία, με τηλεργασία, πρέπει πριν την έναρξη πραγματοποίησης της να δηλωθεί́ στο έντυπο ειδικού́ σκοπού́ για την εξ αποστάσεως εργασία που τηρείται στο ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ και να είναι αμειβομένη από́ τον εργοδότη αναλογικά́, με βάση τις καταβαλλόμενες μικτές αποδοχές του εργαζομένου του. Το ποσό των καταβαλλόμενων αποδοχών για την εργασία αυτή, μπορεί να φτάνει έως το ύψος των αποδοχών για τη νομίμως παρεχόμενη εργασία τους, αφαιρουμένου του ποσού της δικαιούμενης αποζημίωσης ειδικού σκοπού. Για τις αποδοχές που αντιστοιχούν στην παροχή της ανωτέρω εργασίας υποβάλλεται ΑΠΔ και οι ασφαλιστικές εισφορές που αντιστοιχούν στο επιπλέον ποσό καλύπτονται από τον εργοδότη και αφαιρούνται από την υποχρέωση κάλυψης τους από τον κρατικό προϋπολογισμό.

5. ΔΩΡΟ ΠΑΣΧΑ

Σύμφωνα με το από 30.03.2020 Δελτίου Τύπου τους Υπουργείου Εργασίας, στις επιχειρήσεις που έχουν αναστείλει την λειτουργία τους με διοικητική εντολή ή ανήκουν στις πληττόμενες από την κρίση επιχειρήσεις (βάσει ΚΑΔ), θα δοθεί η δυνατότητα καταβολής του Δώρου Πάσχα μέχρι το καλοκαίρι. Το Δώρο Πάσχα, που πρέπει να καταβληθεί μέχρι τις 30/6, από τις επιχειρήσεις που έχουν αναστείλει την λειτουργία τους με διοικητική εντολή ή ανήκουν στις πληττόμενες (βάσει ΚΑΔ), θα είναι μειωμένο κατά το μέρος που αυτό δεν είναι δεδουλευμένο, όπως θα αναφέρεται και στην σχετική Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου που θα εκδοθεί. Σε όλες τις άλλες επιχειρήσεις ισχύει η υποχρέωση καταβολής του στις προθεσμίες που προβλέπει η κείμενη νομοθεσία.

Β. ΜΕΤΡΑ ΠΟΥ ΑΦΟΡΟΥΝ ΤΟ ΣΥΝΟΛΟ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ (ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΩΣ ΑΝΑΣΤΟΛΗΣ ‘Η ΌΧΙ ΤΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΟΥΣ)

1. ΕΝΔΟ-ΟΜΙΛΙΚΗ ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΗ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ

Με τη διάταξη του δέκατου άρθρου της εν λόγω Π.Ν.Π. προβλέφθηκε η δυνατότητα μεταφοράς προσωπικού σε επιχειρήσεις εντός του ιδίου ομίλου, με απλή συμφωνία των επιχειρήσεων και δίχως την συγκατάθεση των εργαζομένων

Προϋποθέσεις εφαρμογής του μέτρου είναι:

α) Ύπαρξη συνδεδεμένων επιχειρήσεων με τη μορφή ομίλου.

β) Να πλήττεται σημαντικά ή να τελεί υπό απαγόρευση λειτουργίας η επιχειρηματική δραστηριότητα του εργοδότη

γ) Οι επιχειρήσεις του ομίλου που θα προχωρήσουν στην μεταφορά υποχρεούνται να διατηρήσουν, συνολικά, τον ίδιο αριθμό εργαζομένων που απασχολούνταν πριν από τη μεταφορά.

Από τη διατύπωση της διάταξης αυτής δεν συνάγεται απαγόρευση απόλυσης εργαζομένων, με τη μορφή απόλυτης ακυρότητας, παρά μόνο υποχρέωση διατήρησης καθ’ όλη τη διάρκεια της εφαρμογής αυτού (του μέτρου) του ίδιου αριθμού θέσεων απασχόλησης.

2. ΙΔΙΟΤΥΠΗ ΕΚ ΠΕΡΙΤΡΟΠΗΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ

Δίνεται στις επιχειρήσεις η δυνατότητα επιβολής ιδιότυπου συστήματος εκ περιτροπής απασχόλησης. Ειδικότερα κάθε εργοδότης, ανεξαρτήτως εάν ανήκει ή όχι στις κατηγορίες επιχειρήσεων που επηρεάζονται άμεσα ή έμμεσα από τα μέτρα προστασίας για τον κορωνοϊό και ασχέτως του αν η δραστηριότητα που ασκεί υπάγεται ή όχι στους σχετικούς Κ.Α.Δ. «υπό προστασία» επιχειρήσεων, δύναται να επιβάλλει μονομερώς, σύστημα εκ περιτροπής εργασίας, με προσωπικό ασφαλούς λειτουργίας, με τις εξής προϋποθέσεις:

α) Κάθε εργαζόμενος μπορεί να απασχολείται κατ' ελάχιστο δύο (2) εβδομάδες ανά μήνα, συνεχόμενα ή διακεκομμένα.

β) Ο ανωτέρω τρόπος οργάνωσης της εργασίας γίνεται ανά εβδομάδα και εντάσσεται σε αυτόν τουλάχιστον το 50% του προσωπικού της επιχείρησης.

γ) Εργοδότης που θα εφαρμόσει αυτόν τον τρόπο οργάνωσης της εργασίας υποχρεούται να διατηρήσει τον ίδιο αριθμό εργαζομένων καθ ́όλη τη διάρκεια εφαρμογής του συστήματος,

δ) Η εφαρμογή του ως άνω συστήματος απασχόλησης δεν μπορεί να εκτείνεται για χρονική περίοδο μεγαλύτερη έξι (6) μηνών αρχής γενομένης από την 20-3-2020, ούτε και να εφαρμοστεί μετά την 20-9-2020.

Το εν λόγω σύστημα δύναται να εφαρμοστεί μόνον προσωρινά και κατ’ εξαίρεση. Μοναδικός σκοπός εφαρμογής του συστήματος αυτού δεν μπορεί να είναι άλλος από την ασφαλή λειτουργία της επιχείρησης, δηλαδή την συνέχιση άσκησης δραστηριότητας υπό καθεστώς προστασίας των υπαλλήλων από τον κορωνοϊό. Για το λόγο αυτό δεν απαιτείται η τήρηση των τυπικών και ουσιαστικών προϋποθέσεων της επιβολής εκ περιτροπής απασχόληση σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 38 § 3 περ. δ’ Ν. 1892/1990. Δηλαδή δεν απαιτείται ενημέρωση των εργαζομένων της επιχείρησης και η διαβούλευση με αυτούς, ούτε άλλωστε και περιορισμός της δραστηριότητας της επιχείρησης.

Τέλος, από το γράμμα το νόμου δεν συνάγεται απαγόρευση απόλυσης εργαζομένων, με τη μορφή απόλυτης ακυρότητας, παρά μόνον υποχρέωση διατήρησης καθ’ όλη τη διάρκεια της εφαρμογής αυτού (του μέτρου) του ίδιου αριθμού́ θέσεων απασχόλησης.

3. Σε κάθε περίπτωση, οι επιχειρήσεις-εργοδότες, που πλήττονται σημαντικά́, λόγω των αρνητικών συνέπειων του φαινομένου του κορωνοϊού́-COVID 19 και δεν κά- νουν χρήση του μέτρου της αναστολής των συμβάσεων εργασίας, υπάγονται στα μέτρα αναστολής οφειλών δόσεων ή ρυθμίσεων ή διευκολύνσεων τμηματικής καταβολής και κάθε είδους βεβαιωμένων οφειλών προς το Δημόσιο.

Γ. ΚΥΡΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΕΡΓΟΔΟΤΕΣ

Προβλέπονται κυρώσεις για τις επιχειρήσεις στις περιπτώσεις που:

α) εργαζόμενοι επιχειρήσεων (μέρος ή το σύνολο) τίθενται σε καθεστώς αναστολής της σύμβασης εργασίας τους και ο εργοδότης καταγγείλει αυτή, ή/και

β) μετά την ολοκλήρωση του μέτρου, οι εργοδότες- επιχειρήσεις που έχουν τεθεί́ σε καθεστώς αναστολής δεν διατηρούν τον ίδιο αριθμό́ θέσεων εργασίας, που σημαίνει του ίδιους εργαζόμενους ή/και

γ) οι εργοδότες-επιχειρήσεις δεν υποβάλλουν την υπεύθυνη δήλωση περί αναστολής των εργασιακών σχέσεων, ώστε να λάβουν οι εργαζόμενοι σε αυτές, την ειδική αποζημίωση,

Στις άνω περιπτώσεις οι επιχειρήσεις αποκλείονται αυτοδικαίως και κηρύσσονται έκπτωτοι από την υπαγωγή τους στις τα μέτρα αναστολής οφειλών δόσεων ή ρυθμίσεων ή διευκολύνσεων τμηματικής καταβολής και κάθε είδους βεβαιωμένων οφειλών προς το Δημόσιο, ενώ οι οφειλές αυτές βαρύνονται με τόκους και προσαυξήσεις, βάσει της αρχικής ημερομηνίας βεβαίωσης.

Επιπρόσθετα σε κάθε περίπτωση αυτοδίκαια άκυρης καταγγελίας σύμβασης εργασίας, ο εργαζόμενος, του οποίου η σύμβαση εργασία καταγγέλθηκε κατά παράβαση του νόμου, δικαιούται να ασκήσει αγωγή κατά του εργοδότη του, ζητώντας την αναγνώριση της ακυρότητας της καταγγελίας. Η σχετική αγωγή πρέπει να ασκηθεί εντός προθεσμίας τριών (3) μηνών από τότε που έλαβε χώρα η άκυρη καταγγελία.