Σειρά αποφάσεων του Συμβουλίου της Επικρατείας και γνωμοδοτήσεων του Νομικού Συμβουλίου του Kράτους έχει ξεκαθαρίσει πλέον σε πολύ μεγάλο βαθμό ποιές υποθέσεις έχουν παραγραφεί και για ποιές η φορολογική διοίκηση διατηρεί ακόμη το δικαίωμα να επιβάλλει πρόσθετους φόρους, πρόστιμα και τόκους.

Βάσει της εκτεταμένης νομολογίας του Συμβουλίου της Επικρατείας τα τελευταία τρία χρόνια οι υποθέσεις φορολογίας εισοδήματος για τις οποίες υποβλήθηκε φορολογική δήλωση παραγράφονται μετά την πάροδο 5ετίας από την εκπνοή του έτους κατά το οποίο ήταν υποχρεωμένος ο φορολογούμενος να υποβάλλει τη σχετική φορολογική δήλωση. Έτσι η φορολογική χρήση 2013 (η δήλωση για τη χρήση έπρεπε να υποβληθεί έως το τέλος του 2014) παραγράφεται στο τέλος του 2019.

Σαφώς και για μεγάλο όγκο φορολογικών υποθέσεων που παραγράφονται την 31-12-2019 αναμένεται να εκδοθούν πράξεις επιβολής φόρων και προστίμων ενώ παράλληλα ανοιχτή παραμένει η χρήση 2010 για όσους υπέβαλαν εκπρόθεσμη δήλωση εντός του 2016, η χρήση 2008 και μετά για τις οποίες προέκυψαν νέα συμπληρωματικά στοιχεία που παραπέμπουν σε διάπραξη φοροδιαφυγής καθώς και οι χρήσεις 2003 και επόμενες εφόσον δεν έχει υποβληθεί δήλωση φορολογίας εισοδήματος.

Η ΑΑΔΕ, με νέα απόφασή της περί καθορισμού του αριθμού των φορολογικών ελέγχων που θα διενεργηθούν εντός του έτους 2019 κατά προτεραιότητα, από τις ελεγκτικές υπηρεσίες Κ.Ε.ΜΕ.ΕΠ., Κ.Ε.ΦΟ.ΜΕ.Π. και Δ.Ο.Υ., τροποποίησε αυτή του Δεκεμβρίου του 2018 δίνοντας προτεραιότητα προς έλεγχο στις υποθέσεις που αφορούν σε εκθέσεις έρευνας των Υ.Ε.Δ.Δ.Ε., της Διεύθυνσης Ερευνών Οικονομικού Εγκλήματος, σε επιστροφές φόρων, δικαιούχων που έτυχαν επιστροφής Φ.Π.Α., αλλά και αυτές που προέκυψαν από εισαγγελικές παραγγελίες, εντολές ανακριτικών και προανακριτικών πράξεων ή διασταυρωτικούς ελέγχους ενδοκοινοτικών συναλλαγών (VIES) και άλλες.

Το γενικό πλαίσιο που τάσσεται είναι πως οι υποθέσεις που ελέγχονται κατά προτεραιότητα επιλέγονται βάσει κριτηρίων ανάλυσης κινδύνων χρησιμοποιώντας δεδομένα από εσωτερικές και εξωτερικές πηγές πληροφόρησης που είναι διαθέσιμα ηλεκτρονικά στην Α.Α.Δ.Ε. ενώ οι προϊστάμενοι των ελεγκτικών υπηρεσιών, εφόσον από τα στοιχεία ή τις πληροφορίες που έχουν στη διάθεση τους, κρίνουν ότι συντρέχει βάσιμος λόγος ελέγχου κατά προτεραιότητα υποθέσεων, υποχρεούνται, το αργότερο εντός 15 ημερών από την ανάρτηση των προτεραιοποιημένων υποθέσεων της υπηρεσίας τους, να εισάγουν την προκρινόμενη υπόθεση σε σειρά κατάταξης ανάλογα με τη σημαντικότητά της, συνεκτιμώντας και τη σοβαρότητα των υποθέσεων που ανακατατάσσονται.

Οι προτεραιοποιημένες προς έλεγχο υποθέσεις κατατάσσονται ανά ελεγκτική υπηρεσία, με βάση την τελική μοριοδότησή τους, βάσει αυτοματοποιημένου μοντέλου αντικειμενικής αξιολόγησης υποθέσεων.

Όλα τα παραπάνω επιτρέπουν να είναι κανείς συγκρατημένα αισιόδοξος σχετικά με τον εξορθολογισμό του φορολογικού μηχανισμού της χώρας μας. Η καταπολέμηση της φοροδιαφυγής αποτελεί βασικό πυλώνα μιας σύγχρονης οικονομίας που στοχεύει στη δημιουργία αισθήματος ασφάλειας δικαίου στους πολίτες της αλλά και στους επενδυτές, αλλοδαπούς και μη.

Έτερο όμως και εξίσου βασικό πυλώνα αποτελεί η ύπαρξη ενός ορθολογικού και διαφανούς φορολογικού συστήματος, υπό την υποστήριξη ενός αποτελεσματικού φορολογικού μηχανισμού. Είναι σαφές πως με το τέλος του απαράγραπτου των φορολογικών παραβάσεων από το ΣτΕ, δίνεται πλέον η δυνατότητα στον φορολογικό μηχανισμό να ασχοληθεί με τον έλεγχο πρόσφατων υποθέσεων φοροδιαφυγής και να σταματήσει το κυνήγι μαγισσών-υποθέσεων για περιστατικά που έλαβαν χώρα προ δεκαετιών. Αυτή η αλλαγή πορείας, πέραν από το νομικό υπόβαθρο, είναι κοινωνική και πολιτική. Δεν είναι τυχαίο ότι στις πιο αναπτυγμένες οικονομίες παγκοσμίως, οι αλλαγές στη φορολογική νομοθεσία είναι σπάνιες, η ίδια δε η νομοθεσία είναι συστηματοποιημένη, περιορισμένη και απλοποιημένη, χωρίς πολλούς αστερίσκους και παράθυρα. Αυτή πρέπει να είναι και η πυξίδα της ελληνικής οικονομίας.